André Schaminée

Hoe werkt deze module

André Schaminée neemt je mee in de logica van het openbaar bestuur. Je leert waarom bestuur en ontwerp elkaar soms lastig vinden, en hoe je die spanning kunt gebruiken in plaats van vermijden. De module bestaat uit een introductie van het leertraject en vier blokken met video’s en reflectieopdrachten in het werkboek. Je leert de context begrijpen waarin ontwerp en bestuur elkaar ontmoeten en hoe jij daarbinnen effectief kunt bewegen.

André Schaminée

André is partner en hoofd Social Design bij TwynstraGudde. Hij werkt aan uiteenlopende transitieopgaven en schreef meerdere publicaties over ontwerpen binnen de overheid.

Werkboek

In het werkboek vind je de opdrachten die bij deze module horen. Download het hieronder zodat je tijdens de video’s kunt meeschrijven, reflecteren en de theorie meteen kunt verbinden aan jouw eigen ervaringen.

Download het werkboek (PDF)

Meet-ups

In de drie modules behandelen we de basis van het openbaar bestuur. We kunnen ons goed voorstellen dat je daarna nog vragen hebt of onderwerpen verder wilt uitdiepen. Daarom organiseren we regelmatig meet-ups. Tijdens deze bijeenkomsten kun je met de docenten in gesprek over jouw inzichten, vragen of ervaringen. Daarbij ontmoet je ook andere ontwerpers en ambtenaren die met vergelijkbare vraagstukken werken. Zo wordt leren een gezamenlijk proces. We hopen je daar te ontmoeten!

De data en locaties van de meet-ups worden binnenkort bekendgemaakt. Heb jij interesse om deel te nemen en wil je op de hoogte gehouden worden, laat dit ons weten via pont@dutchdesignfoundation.com.

Introductie leertraject

Wat je kan verwachten

In deze video heet André Schaminée je welkom bij het leertraject. Hij vertelt waarom het belangrijk is dat ontwerpers begrijpen hoe het openbaar bestuur werkt, en hoe zij binnen dat systeem verandering kunnen helpen vormgeven. Je leert wat je kunt verwachten van de komende modules en waarom het samenspel tussen ontwerp en bestuur onmisbaar is bij maatschappelijke opgaven.

Blok 1

Wat is het openbaar bestuur?

In dit eerste blok legt André uit wat we bedoelen met ‘het openbaar bestuur’. Het gaat over de structuren en processen waarin beslissingen worden genomen die bindend zijn voor de samenleving. Je leert hoe het openbaar bestuur is opgebouwd uit Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen, en wat hun rol is in het werken aan publieke opgaven.

Blok 2

Het ontwerpproces bezien vanuit de veranderkunde

Waarom werkt de overheid zo anders dan jij? In dit blok ontdek je vier veranderstrategieën en leer je welke twee er dominant zijn binnen het openbaar bestuur. De overheid werkt vooral cognitief (eerst weten, dan doen) en politiek (onderhandelen tot compromis). Jouw ontwerpende aanpak combineert lerend en organisch veranderen en is daarom zo complementair aan de gangbare werkwijzen.

Werkboek opdracht

Pak je werkboek erbij en reflecteer op jouw ervaringen tijdens het werken binnen het openbaar bestuur. Beschrijf een moment waarop jouw manier van werken botste met die van een beleidsmaker. Wat gebeurde er, en wat zou je de volgende keer anders doen?

Blok 3

Het ontwerpproces binnen een bestuurlijke context

In dit blok laat André zien hoe het ontwerpproces zich verhoudt tot de bestuurlijke werkelijkheid. Ontwerpers, ambtenaren en bestuurders werken vaak vanuit een ander perspectief, met elk hun eigen tempo, taal en belangen. Je leert hoe je die verschillen kunt herkennen en benutten, zodat jouw ontwerpwerk beter aansluit bij de dynamiek van beleid en besluitvorming.

Werkboek opdracht

Beschrijf zelf eens de momenten waarin je ontwerpproces, je ontwerp, of jijzelf ter discussie kwam te staan. In het werkboek staan vragen waar je op kan focussen om de opdracht zo goed mogelijk uit te werken. Opdracht afgerond? Bespreek je ideeën met collega’s en andere ontwerpers.

Blok 4

Macht

Macht hoort bij democratisch bestuur. Besluiten worden genomen, belangen botsen en posities doen ertoe. André maakt onderscheid tussen positiemacht (de invloed die hoort bij een rol of functie) en persoonsmacht (de invloed die voortkomt uit wie jij bent). Je leert jouw eigen bronnen van invloed herkennen en benutten binnen het bestuurlijke speelveld.

Werkboek opdracht

Schrijf voor jezelf eens op wat ten diepste jouw relatie is tot positiemacht. In het werkboek staan vragen waar je op kan focussen om de opdracht zo goed mogelijk uit te werken. Opdracht afgerond? Bespreek je ideeën met collega’s en andere ontwerpers.

Klaar voor de volgende stap?

Gefeliciteerd, je hebt de eerste module afgerond. Je begrijpt nu beter hoe het openbaar bestuur in elkaar zit en hoe jouw ontwerpende manier van werken zich daartoe verhoudt. In de volgende module duik je dieper in de structuur van het bestuur en ontdek je hoe je daar als ontwerper effectief doorheen kunt navigeren.

Start module 2: De organisatie van het openbaar bestuur →